Prawo i Psychologia na Uniwersytecie Jagiellońskim
10 marca 2022Apelacja w sprawie gospodarczej. Rękojmia za wady w umowach między przedsiębiorcami.
3 maja 2022Jesteś obywatelem Ukrainy i chcesz ubiegać się o 500 + na dziecko i inne świadczenia w Polsce? Poznaj zasady wypłaty 500 + dla obywateli Ukrainy. Jeżeli jesteś obywatelem/obywatelką Ukrainy, uciekającą przed wojną i przyjechałaś bezpośrednio do Polski przez granicę ukraińsko-polską, przysługuje Ci prawo do świadczeń rodzinnych, w tym do 500 +. Nie jest jednak prawdą powielana w mediach informacja, że świadczenia otrzymasz od dnia wjazdu do Polski.
Prawo do 500 + dla obywateli Ukrainy uciekających przed wojną
Informacje zawarte w tym artykule dotyczą wyłącznie osób, które łącznie spełniają następujące warunki:
- Są obywatelami Ukrainy, którzy przyjechali do Polski, przekraczając bezpośrednio granicę Ukrainy z Polską (czyli nie przyjechali do Polski np. przez Słowację);
- Przyjechali do Polski w związku z działaniami wojennymi w Ukrainie w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. i deklarują zamiar pozostania w Polsce.
Małżonkowie obywateli Ukrainy:
Tak samo jak obywatele Ukrainy traktowani są ich małżonkowie, którzy nie mają ukraińskiego obywatelstwa, ale przyjechali do Polski razem z małżonkiem, będącym obywatelem Ukrainy. Jeżeli np. do Polski przyjechała Rosjanka wraz z mężem Ukraińcem, będzie traktowana na mocy ustawy tak jakby sama była obywatelką Ukrainy.
Rodzaje świadczeń dostępnych dla obywateli Ukrainy:
Takiemu obywatelowi/obywatelce Ukrainy przysługuje prawo do:
- świadczeń rodzinnych (np. zasiłek rodzinny, zasiłek pielęgnacyjny) – świadczenia te są wymienione w art. 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych;
- 500 + (500 plus) czyli świadczenia wychowawczego, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, jeżeli zamieszkuje z dziećmi na terytorium Polski;
- świadczenia dobry start, o którym mowa w rozporządzeniu w sprawie szczegółowych warunków realizacji programu dobry start;
- rodzinnego kapitału opiekuńczego, o którym mowa w ustawie o rodzinnym kapitale opiekuńczym;
- dofinansowania do żłobka w wysokości 400 zł (dofinansowania obniżenia opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub dziennego opiekuna), o którym mowa w art. 64c ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, jeżeli zamieszkuje z dzieckiem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
Jednorazowe świadczenie 300 zł dla każdej osoby z Ukrainy:
Co więcej, obywatel Ukrainy, który przyjechał do Polski w związku z wybuchem wojny, może ubiegać się o pomoc w postaci jednorazowego świadczenia w wysokości 300 zł na osobę. Warunkiem wypłaty jest posiadanie numeru PESEL.
Świadczenia z pomocy społecznej dla obywateli Ukrainy:
W niektórych przypadkach obywatel Ukrainy, który przebywa legalnie w Polsce (niekoniecznie ten, który przyjechał do Polski po 24 lutego), może ubiegać się o świadczenia z pomocy społecznej. Dotyczy to obywatela Ukrainy, którego członek rodziny powrócił na terytorium Ukrainy. Przykładowo, gdy małżonkowie z Ukrainy pracowali w Polsce, zaś jeden z nich po wybuchu wojny wrócił do kraju, by go bronić – małżonek, który pozostał w Polsce może mieć problemy z samodzielnym utrzymaniem się. Jeśli spełni kryteria przewidziane w ustawie, będzie mógł domagać się wypłaty świadczeń z pomocy społecznej na zasadach i w trybie przewidzianym w ustawie o pomocy społecznej. Oznacza to, że będzie musiał spełnić m.in. kryteria dochodowe.
Podstawa prawna: art. 26 art., art. 31 ust. 1 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa;
Co zrobić, by otrzymać 500 + i inne świadczenia w Polsce?
Jeżeli jako obywatel Ukrainy chcesz ubiegać się o świadczenie 500 + na dziecko albo inne świadczenia w Polsce:
Przyjazd do Polski po wybuchu wojny
Upewnij się, że Twój przejazd przez granicę został odnotowany – wpisany do rejestru przez funkcjonariuszy Straży Granicznej. Jeżeli zostałeś „wpisany do komputera” na przejściu granicznym, to Twój przejazd prawdopodobnie został odnotowany, nawet jeśli nie masz stempla w paszporcie albo przekroczyłeś granicę na podstawie innego dokumentu. Odnotowanie przejazdu polega na tym, że zostałeś wpisany do rejestru obywateli Ukrainy, który przybyli do Polski bezpośrednio z Ukrainy (mowa o nim w art. 3 ust. 3 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa). Pieczątka w paszporcie nie ma decydującego znaczenia.
Numer PESEL konieczny do uzyskania świadczenia
Uzyskaj numer PESEL dla siebie i dzieci – w tym celu należy złożyć wniosek w dowolnym organie wykonawczym gminy. W Krakowie utworzono centralny punkt rejestracji w Tauron Arenie Kraków. Żeby uzyskać PESEL trzeba złożyć wniosek osobiście (czyli ani adwokat, ani koleżanka tego za Ciebie nie załatwi). Wniosek o PESEL składa się na papierze, czyli nie przez Internet. W przypadku małoletnich dzieci, wniosek o nadanie numeru PESEL składa rodzic, opiekun, a nawet może to zrobić osoba, pod opieką której pozostaje dziecko. Do wniosku trzeba załączyć fotografię, ale będziesz mógł wykonać ją nieodpłatnie przy ubieganiu się o PESEL. Konieczne jest także pobranie odcisków palców od wszystkich osób, które ukończyły 12 rok życia. To znaczy, że musisz zabrać ze sobą dziecko, które ukończyło 12 rok życia. Pamiętaj jednak, że Twoje dzieci też muszą uzyskać PESEL, jeśli jako obywatel Ukrainy chcesz ubiegać się o 500 + i inne świadczenia.
Złóż wniosek o wypłatę świadczenia
Złóż wniosek o wypłatę świadczenia 500 + na zasadach opisanych w wymienionych wyżej ustawach. Przy składaniu wniosku o PESEL uzyskasz pełną informację jak to zrobić od strony technicznej. Pamiętaj, by zapytać o to już przy składaniu wniosku o numer PESEL.
Czy dostanę świadczenie 500 + z datą wsteczną od dnia wjazdu do Polski?
Nie, nie dostaniesz. Napisałam ten artykuł, po tym jak kolejny raz w mediach usłyszałam, że nie ma potrzeby spieszyć się z wnioskiem o PESEL, gdyż prawo do świadczenia będzie przysługiwało od dnia wjazdu do Polski. To jest błędna informacja.
Owszem, Twój pobyt w Polsce jest legalny od dnia wjazdu i tym się martwić nie musisz. Nie grozi Ci deportacja, jeśli jesteś obywatelem Ukrainy uciekającym przed wojną, który przyjechał do Polski po 24 lutego 2022 r. Jeżeli jednak liczysz na uzyskanie 500 + i innych świadczeń, powinieneś zarejestrować numer PESEL jak najszybciej. Te pieniądze nie przysługują Ci od dnia wjazdu do Polski i nie zostaną wypłacone od dnia wjazdu.
Zgodnie z art. 26 ust. 3 specustawy o pomocy obywatelom Ukrainy przebywającym na terytorium Polski, prawo do 500 + i innych świadczeń ustala się, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek. Jednak nie może to nastąpić wcześniej, niż od miesiąca, w którym zostałeś wraz z dziećmi wpisany do rejestru Straży Granicznej jako osoba przekraczająca granicę.
Czy PESEL jest potrzebny do uzyskania świadczenia 500 + dla obywatela Ukrainy?
Żeby złożyć wniosek o 500 + dla obywatela Ukrainy, musisz z kolei mieć numer PESEL, a zatem najpierw powinieneś uzyskać PESEL, dopiero potem możesz złożyć wniosek o 500+ dla obywatela Ukrainy.
Załóżmy, że posłuchałeś komunikatów medialnych i dowiedziałeś się, że nie musisz się spieszyć z PESELem, bo wszystkie prawa masz od dnia wjazdu do Polski. Jak pójdziesz załatwić sprawę np. w kwietniu i w kwietniu złożysz wniosek o wypłatę 500 + na dziecko, to pieniądze dostaniesz dopiero od kwietnia. Jeżeli jednak załatwisz sprawę jeszcze w marcu, to pieniądze z 500 + dostaniesz już za marzec, a następnie też za kolejne miesiące.
Zgodnie z przepisami pieniądze ze świadczeń, w tym świadczenia 500+, ustala się, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek o ich wypłatę, a nie od momentu wjazdu do Polski.
Podzielcie się tą informacją ze znajomymi, bo komunikaty w mediach są nieprecyzyjne i wprowadzają w błąd.